.
نویسنده: غلامرضا رمضانی پور ،
مجموعه و چکیده مقالات همایش منطقه ای «غدیر در قرآن و سنت» – آبان ماه 1390
.
.
چکیده:
قرآن کریم از منابع اصلی و اساسی مسلمانان در استنباط احکام و وظایف و اصول اعتقادی است که مورد توجه آحاد مسلمین از فرق مختلف اسلامی می باشد؛ کتابی که به فرموده‌ی حق متعال از هرگونه خطا و تحریف در امان می باشد که: ﴿إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ﴾ (الحجر،9)
در بین احکام و وظایف اعتقادی «خلافت و ولایت» و جانشینی بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) که از اهمّ و اوجب واجبات دینی می باشد به وضوح در قرآن تبیین و تصریح شده است. به طوری که از سویی قرآن حقّ جعلِ خلافت و تعیين ولی و سرپرست برای امت را فقط منحصر و متعلق به خداوند می داند که: ﴿إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً﴾ (بقره،30) «به تحقیق که فقط من می توانم بر روی زمین خلیفه تعیين کنم» و ﴿قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا﴾ (بقره،124) «ای ابراهیم به درستی که من تو را پیشوا و امام مردم قرار دادم» .
و از سوی دیگر تصریح می دارد که این خلیفه و امام بر امت حتما می بایست از دو ویژگی «عصمت» و «علم لدنی» برخوردار باشد که آیه ﴿لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ﴾ (بقره،124) به وجوب شرط «عصمت امام و خلیفه» تصریح دارد. وآیه ﴿وَعَلَّمَ الآدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا﴾ (بقره،31) به وجوب ویژگی «علم عنایی و لدنی» در انسان کامل و خلیفه الله اشاره دارد.
قرآن در کنار تبیین مبحث لزوم تعیین خلافت از سوی خداوند و حائز بودن شرط «عصمت» و «علم لدنی» برای خلیفه نبی (ص) همچنین با تعیین مصداق عینی خلیفه بعد از نبی در غدیرخم با نزول آیات «تبلیغ» و «اکمال دین» در شأن ائمه و خلفای اثنا عشر به روشنگری و تعیین تکلیف پرداخته است.
همچنین مسلمانان از متن براهین قرآنی و روایات نبوی به این موضوع رهنمون می شوند که قرآن نه تنها به خلافت و ولایت بلافصل حضرت وصی امام علی (علیه السلام) تصریح نموده، بلکه جان و نفس ناطقه ی «انسان کاملی» چون حضرت وصی (ع) ظرف ظهور و وعاء تحقق تمام مراتب حقایق بی نهایت مندمج در باطن قرآن از فرش تا فوق عرش می باشد و لذا از انسان های کاملِ صاحبِ عصمت به «کتاب انفسی»، «قرآن ناطق» و «کتاب مبین» حق متعال یاد می شود.
مسلما رابطه بین انسان کامل وقرآن به اشکال وشقوق متعدد می باشد.که بهره تربیتی ومعرفتی ،آگاهی به ظواهر وتفسیر قرآن ،احاطه به تاویل واسرار باطنی قرآن، داشتن قوه علمی لازم جهت استخراج احکام وحدود الهی ازمتن قرآن ، قابلیت تبیین علمی وتئوریک این احکام واسرار در بین جامعه اسلامی ، قابلیت اجرای عملی بدون خطا واشکال این احکام وحدود در متن جوامع بشری ، تربیت علمی وعملی جامعه مبتنی بر اندیشه های نورانی مندمج درقرآن ، حفظ قرآن از دستبردتحریف چه در حوزه وحی قرآنی وچه در عرصه وحی بیانی (تفسیر وتاویل اسرارآیات)و…
واژگان کلیدی: انسان کامل، خلافت بلافصل علی (ع)، قرآن ناطق ، قرآن تدوینی.
.
.
منبع: مجموعه و چکیده مقالات همایش منطقه ای «غدیر در قرآن و سنت»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، چاپ آبان ماه 1390